Ubezpieczania w rolnictwie
W rolnictwie ubezpieczenia obowiązkowe były od dawna. Jednak wielu rolników (z różnych przyczyn) nie opłaca ich. Ubezpieczenia te nasuwają wiele pytań, na klika z nich odpowiedzi udzieliła ekspert dr inż. Elżbieta Wojciechowska – Lipka.
Od 1990 roku w rolnictwie obowiązywały dwa podstawowe ubezpieczenia obowiązkowe:
- ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego, zwane „ubezpieczeniem OC rolników";
- ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych, zwane dalej „ubezpieczeniem budynków rolniczych".
Od 2008 roku wprowadzono pilotażowo obowiązkowe ubezpieczenie upraw w związku z wprowadzanymi regulacjami unijnymi ograniczającymi od 2010 roku pomoc państwa dla poszkodowanych w wyniku klęsk żywiołowych tylko dla tych rolników, którzy będą posiadali polisę obowiązkowego ubezpieczenia 50% wartości swojej produkcji:
- obowiązkowe ubezpieczenie minimum 50% areału upraw od chociażby jednego zdarzenia losowego zwane „ubezpieczeniem upraw” można wykupić z dopłatą państwa do składki, która wynosi nawet 50% jej wysokości. Warunki i wysokość dopłat są uregulowane ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich ( Dz. U. 150 poz.1249 z późn. zmianami).
Pytanie 1.
Jeżeli rolnik będzie chciał ubezpieczyć cały areał zasiewów, może jako rolnik otrzymać dopłatę tylko do połowy powierzchni swoich upraw, czy do całości?
Nie, dopłaty 50% do składki ubezpieczeń upraw są przyznawane dla wszystkich rolników, którzy chcą ubezpieczyć swoją produkcję w ramach ubezpieczenia obowiązkowego ubezpieczenia upraw i dobrowolnego ubezpieczenia upraw pod warunkiem, że składka nie przekroczy ustawowo określonych wielkości do 3,5% sumy ubezpieczenia dla zbóż, kukurydzy, rzepaku jarego, rzepaku, ziemniaków lub buraków cukrowych, oraz do 5% dla rzepaku ozimego, warzyw gruntowych, chmielu, tytoniu, drzew i krzewów owocowych, truskawek lub roślin strączkowych od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru.
Uwaga!
W myśl przyjętego we wrześniu 2014 roku przez Radę Ministrów projektu jest szansa, że od stycznia 2015 roku dopłaty będą przysługiwały producentom rolnym w wysokości do 65 % składki z tytułu ubezpieczenia upraw, z zastosowaniem stawek taryfowych ubezpieczenia nawet jeżeli składka przekroczy 6% sumy ubezpieczenia, przy utrzymanym podziale 3,5i 5% sumy ubezpieczenia.
W przypadku ubezpieczeń dotowanych minister rolnictwa określa corocznie w drodze rozporządzenia do dnia 30 listopada, maksymalne sumy ubezpieczenia dla poszczególnych upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na rok następny w odniesieniu do zaplanowanej w budżecie kwoty przeznaczonej na dopłaty do składek.
Pytanie 2.
Czym różnią się obowiązkowe i dobrowolne ubezpieczenia upraw z dopłatami do składki z budżetu państwa?
Bardzo dobre pytanie, bo wszędzie mówi się tylko o obowiązkowym ubezpieczeniu upraw, a właściwie o obowiązku ubezpieczenia polowy areału upraw od minimum jednego ryzyka spośród wyszczególnionych pięciu.
Za brak ubezpieczenia 50% areału rolnik powinien zapłacić karę w wysokości 2 euro za każdy - nie ubezpieczony hektar upraw. Opłacona kara nie zwalnia z obowiązku wykupienia polisy ubezpieczania do 50% całego areału upraw w gospodarstwie. Ponadto brak takiej polisy uniemożliwi rolnikowi poszkodowanemu w wyniku klęsk żywiołowych, otrzymanie pełnej pomocy ze strony państwa czy Unii Europejskiej. Chyba że dwa zakłady ubezpieczeń obsługujące sprzedaż polis dotowanych odmówią pisemnie rolnikowi ubezpieczenia upraw.
Pytanie 3.
Na jaki okres musi być zawarta polisa obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia upraw z dopłatami do składki z budżetu państwa?
Ubezpieczenie, tak jak wszystkie ubezpieczenia obowiązkowe, jest zawierane na okres 12 miesięcy, chociaż ochrona ubezpieczeniowa obejmuje rośliny i ich plony od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru, a w przypadku plantacji wieloletnich do zbioru plonów, jedynie nasadzenia mogą być chronione przez cały rok. Zależy to jednakże od zakresu ochrony jaką rolnik wykupi, spełniając obowiązek ubezpieczenia upraw.
Pytanie 4.
Co to znaczy spełnić obowiązek ubezpieczenia?
Ubezpieczono 59 % areału upraw od jednego ryzyka – gradu. Rolnik otrzymał z TUW polisę obowiązkowego ubezpieczenia upraw z dopłatą do składki na okres od 02 czerwca 2013r. do 31 sierpnia 2013r. - czyli do zbiorów pszenicy i zakończenia owocowania truskawek (uprawy tych roślin też zostały objęte ubezpieczeniem). Taka polisa nie została uznana przez bank jako podstawa do udzielenia niskooprocentowanego kredytu klęskowego pomimo stwierdzonej przez Komisję Wojewody szkody (utraty prawie 100% plantacji truskawek) Co robić?
W myśl przepisów unijnych i krajowych rolnik spełnia obowiązek ubezpieczenia. Jednakże termin ubezpieczenia wpisywany na polisach jest bardzo kontrowersyjny. Poniżej przedstawiam okres wegetacji roślin objętych ubezpieczeniem obowiązkowym upraw, początek ochrony i okres odpowiedzialności ubezpieczyciela:
Jak wynika z zestawienia, okres odpowiedzialności ubezpieczyciela wynosi od 3 do 5-6 miesięcy, ale polisa powinna być wystawiona na okres 12 miesięcy. Jest to podstawowy wymóg banków i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa by otrzymać kredyt preferencyjny lub inną pomoc ze strony państwa.
Rozbieżność w przepisach, którą rolnik zasygnalizował prowadzi do pozbawienia go pomocy, pomimo że wykupił polisę obowiązkowego ubezpieczenia upraw, ale np. od przymrozków wiosennych, czyli tylko na okres 2,5 miesiąca. I chociaż wywiązał się z zobowiązania, to z formalnego punktu widzenia (zapis o 12 m-cach) nie spełnił obowiązku. Myślę, że dobrze byłoby zainteresować tymi rozbieżnościami w przepisach Ministerstwo Rolnictwa i ARiMR by uregulować jednoznacznie te zapisy.
Źródło Farmer
