AgroPartner24 - Doradztwo dla rolników

Czym jest Integrowana Produkcja?

Wychodząc na przeciw rosnącym wymogom konsumentów, począwszy od roku 2004, w ustawie o ochronie roślin wprowadzono przepisy, które stwarzały możliwość uczestnictwa w dobrowolnym systemie IP.

Integrowana produkcja (IP) jest nowoczesnym system jakości żywności, wykorzystującym w sposób zrównoważony postęp techniczny i biologiczny w uprawie, ochronie roślin i nawożeniu oraz zwracającym szczególną uwagę na ochronę środowiska i zdrowie ludzi.

Dlaczego warto uczestniczyć w systemie Integrowanej Produkcji?

Uczestnictwo w systemie IP pozwala na otrzymanie zdrowej produkcji roślinnej podlegającej certyfikacji i oznakowanej logo IP. Uzyskany certyfikat jest urzędowym poświadczeniem, że produkcja odbywała się w oparciu o metodyki IP. Stosowanie metodyk IP zapewnia, że w wytworzonych płodach rolnych nie zostały przekroczone dopuszczalne poziomy pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych. Jednocześnie w sposób zrównoważony wykorzystywane są zasoby środowiskowe w gospodarstwie.

Oprócz korzyści marketingowych wynikających ze sprzedaży żywności o poświadczonej urzędowo jakości istnieje szereg innych argumentów, dla których warto wdrożyć IP:

• Zbieżność założeń sytemu Integrowanej Produkcji z zasadami integrowanej ochrony roślin pozwala stwierdzić, że wdrożenie IP w chwili obecnej gwarantuje wypełnienie obligatoryjnego wymogu wprowadzenia zasad integrowanej ochrony roślin od 2014 r. Obecnie trwają prace legislacyjne nad ustawą o środkach ochrony roślin, która będzie między innymi wdrażała przepisy UE w tym zakresie.
• Uzyskanie certyfikatu w systemie IP pozwala na refundację części poniesionych kosztów związanych z uczestnictwem w systemie oraz promocją w ramach działań PROW 2007-2013.
• Zastosowanie zasad IP pozwala na spełnienie wymogów stawianych przez system Wzajemnej Zgodności – Cross Compliance w ramach płatności bezpośrednich, które w zakresie ochrony roślin i bezpieczeństwa żywności obowiązują od 1 stycznia 2011 r.
• Wdrożenie w gospodarstwie IP jest niezwykle istotne w przypadku konieczności potwierdzenia wymogów odnośnie bezpieczeństwa żywności. Dotyczy to sprzedaży na rynku krajowym, jak i przy eksporcie roślin i produktów roślinnych, w szczególności na potrzeby eksportu owoców i warzyw na rynek Federacji Rosyjskiej. W ramach IP przewidziano możliwość prowadzenia produkcji zgodnie z normami rosyjskimi. Zasadniczym elementem są w tym przypadku opracowane przez Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach specjalne programy ochrony roślin.
• IP pozwala także na wypełnienie w dużym zakresie wymogów bezpieczeństwa żywności i ochrony środowiska w ramach innych komercyjnych systemów jakości wymaganych przez np. wielkopowierzchniowe sieci handlowe.

Kto wydaje certyfikaty?

Urzędem odpowiedzialnym na mocy prawa za wydawanie certyfikatów oraz nadzór nad systemem jest Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, która kontroluje cały proces produkcyjny w gospodarstwie rolnym.

Z dniem 1 stycznia 2014 r. na podstawie ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. poz. 455) zasady dotyczące uczestnictwa w systemie IP ulegają zmianie.

Na czym Polega zgłoszenie do systemu IP ?

Producent rolny zainteresowany uzyskaniem urzędowego certyfikatu IP zgłasza zamiar prowadzenia upraw do wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa. Zgłoszenie powinno nastąpić co najmniej 30 dni przed rozpoczęciem wegetacji lub prowadzenia upraw. Na podstawie pierwszego zgłoszenia producent otrzymuje indywidualny numer oraz zostaje wpisany do ewidencji.

Czy przewidziane są szkolenia dotyczące Integrowanej Produkcji ?

Każdy producent rolny zainteresowany otrzymaniem certyfikatu IP jest zobowiązany ukończyć szkolenie w zakresie integrowanej produkcji roślin na poziomie podstawowym lub uzupełniającym (odrębnie w odniesieniu do roślin sadowniczych, warzywniczych i rolniczych) oraz posiadać aktualne zaświadczenie o ukończeniu tego szkolenia.

Szkolenie podstawowe w zakresie integrowanej produkcji roślin, nie jest wymagane od osób, które posiadają:

1) zaświadczenie wydane przez szkołę ponadgimnazjalną lub szkołę wyższą stwierdzające, że w dokumentacji przebiegu nauczania tej osoby zostały uwzględnione wszystkie zagadnienia ujęte w programie szkolenia w danym zakresie lub

2) kwalifikacje wymagane dla osób prowadzących szkolenia w zakresie integrowanej produkcji roślin.

Szkolenie podstawowe i uzupełniające w zakresie integrowanej produkcji roślin, nie jest wymagane od:

1) pracowników naukowych szkół wyższych lub instytutów badawczych, jeżeli do zakresu obowiązków tych pracowników naukowych należy prowadzenie zajęć dydaktycznych, badań naukowych lub prac rozwojowych z zakresu rolnictwa, ogrodnictwa lub leśnictwa;

2) osób prowadzących szkolenia w tym zakresie.

Co to jest Metodyka Integrowanej Produkcji ?

Przystąpienie do systemu IP zobowiązuje producenta do prowadzenia produkcji rolnej w oparciu o metodyki zatwierdzone przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Każda metodyka zawiera praktyczne informacje na temat sadzenia, pielęgnacji i zbioru danej uprawy.

Jakie środki ochrony roślin stosuje się w Integrowanej Produkcji ?

Właściwa ochrona chemiczna możliwa jest tylko przy dobrej znajomości zarówno biologii szkodników jak i właściwości środków ochrony roślin. Każdorazowo przed podjęciem decyzji o wykonaniu zabiegu i doborze środka ochrony roślin niezbędna jest dokładna analiza aktualnej sytuacji w konkretnej uprawie. Należy przede wszystkim uwzględnić podatność odmiany, fazę rozwojową rośliny i szkodnika, obfitość źródła infekcji, warunki atmosferyczne, właściwości preparatu, rotację związków o różnym mechanizmie działania oraz występowanie form odpornych na poszczególne środki ochrony roślin. Ponadto za każdym razem przed użyciem środka należy zapoznać się z treścią obowiązującej etykiety.

Wykazy środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w integrowanej produkcji są publikowane w Zaleceniach Ochrony Roślin wydawanych przez Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu. Środki ochrony roślin rekomendowane do integrowanej produkcji są jednoznacznie oznaczone w ww. Zaleceniach literami IP. Wykazy środków do integrowanej produkcji znajdują się również w corocznie aktualizowanych programach ochrony roślin opracowywanych lub autoryzowanych przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach.

Jak wygląda dokumentowanie działań w Integrowanej Produkcji ?

Wszystkie czynności prowadzone w uprawach IP muszą być dokumentowane w Notatniku integrowanej produkcji, którego wzór jest określony w rozporządzeniu w sprawie integrowanej produkcji.

Sprawdzeniu pod kątem zgodności prowadzenia upraw ze szczegółowymi metodykami podlegają notatniki wszystkich producentów, którzy złożyli wniosek o wydanie certyfikatu. Każdy producent ma obowiązek dostarczyć Notatnik do Inspekcji przed wydaniem certyfikatu. Prowadzenie Notatnika zwalnia producenta z obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegów dla zgłoszonej uprawy, ponieważ wszystkie wymogi w tym zakresie, określone ustawą o ochronie roślin są spełnione. Notatnik zwracany jest producentowi, który ma obowiązek przechowywać go przez okres 2 lat.

Czego dotyczy kontrola i certyfikacja ?

Poświadczeniem stosowania integrowanej produkcji jest certyfikat, wydawany przez wojewódzkiego inspektora właściwego ze względu na miejsce prowadzenia upraw.

Producent ubiegający się o wydanie certyfikatu powinien w terminie do końca grudnia złożyć prawidłowo wypełniony wniosek wraz z zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia w zakresie Integrowanej Produkcji.

Certyfikat otrzymują producenci, u których przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości, złożyli prawidłowo wypełniony wniosek o wydanie certyfikatu, posiadają ukończone szkolenie w zakresie IP, prowadzili produkcję i ochronę roślin według szczegółowych metodyk zatwierdzonych przez Głównego Inspektora oraz udokumentowali prowadzenie działań związanych z integrowaną produkcją w prawidłowo i na bieżąco wypełnionym Notatniku.

Certyfikat jest wydawany na okres 12 miesięcy. Producenci, którzy uzyskują urzędową certyfikację, mają prawo posługiwania się certyfikatem oraz oznaczania produktów zastrzeżonym znakiem (logo) integrowanej produkcji.

Kontrola

Przed wydaniem certyfikatu wojewódzki inspektor może przeprowadzić kontrolę w zakresie prowadzenia upraw zgodnie z zasadami integrowanej produkcji.

Kontrola integrowanej produkcji obejmuje:

• sprawdzenie dokumentacji u wszystkich producentów stosujących zasady integrowanej produkcji;
• pobranie, co najmniej u 20 % producentów, prób roślin i produktów roślinnych w celu stwierdzenia nieprzekroczenia w nich dopuszczalnych poziomów pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych.

W toku kontroli wojewódzki inspektor może żądać od zainteresowanego producenta przedstawienia zaświadczenia wydanego przez właściwe jednostki organizacyjne, o nieprzekroczeniu w roślinach i produktach roślinnych dopuszczalnych poziomów pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych.

Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości (NDP)

Ochrona i produkcja roślin prowadzona zgodnie z Metodykami IP, wykazami środków dopuszczonych do IP oraz zgodnie z etykietą – instrukcją zalecanych do IP środków daje zbiory, w których nie stwierdza się przekroczeń najwyższych dopuszczanych poziomów pozostałości (NDP) środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych.

Wojewódzki inspektor jest uprawniony przed wydaniem certyfikatu do przeprowadzenia kontroli w zakresie prowadzenia upraw zgodnie z zasadami integrowanej produkcji. W toku tej kontroli wojewódzki inspektor może żądać od zainteresowanego producenta przedstawienia zaświadczenia o nieprzekroczeniu w roślinach i produktach roślinnych najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP).

Źródło ARiWR